دو خط انتظاری در بازار ارز
دنیای اقتصاد: روز گذشته معامله‌گران غیررسمی با ایجاد خطوط انتظاری افزایشی در بازار ارز قیمت دلار را بالا بردند. «ولع خرید ارز در آخر وقت سه‌شنبه» و «بالا بودن نرخ آتی نسبت به نرخ نقدی بازار» دو خط و علامتی بودند که از سوی معامله‌گران غیررسمی برای بالا بردن انتظارات افزایشی به کار رفت. قیمت ارز در حالی آخرین روز تیرماه را با افزایش پشت‌سر گذاشت که در بررسی ماهانه بازدهی بازارها کماکان رشد منفی را تجربه کرده است. در ماه گذشته بازار سهام با بازدهی ۶ درصدی همانند دو ماه قبل در صدر بازارها ایستاده است.
گروه بازار پول: در آخرین روز کاری تیرماه، بهای دلار تحت‌تاثیر دو خط انتظاری ایجاد شده توسط معامله‌گران غیررسمی افزایش یافت و با ۱۰ تومان رشد به ۳۲۶۵ تومان رسید. «ولع خرید ارز در آخر وقت سه‌شنبه» و « بالا بودن نرخ آتی نسبت به نرخ نقدی بازار» دو علامت معامله‌گران غیررسمی برای بالا بردن انتظارات افزایشی بود. به گفته فعالان، در ساعات پایانی روزهای دوشنبه و سه‌شنبه تقاضا برای خرید ارز بالا رفت تا معاملات ابتدای روز بعد تحت‌تاثیر تحرکات ساعات پایانی روز پیشین قرار بگیرد. به‌عبارت دیگر، بالا بردن قیمت بسته شده در آخر وقت روز پیشین، تب و تاب معامله‌گران و انتظار آنان برای رشد بیشتر در روز بعد را افزایش داد.
پایین بودن قیمت دلار در بازار داخلی در مقایسه با منطقه سلیمانیه عراق دیگر نشانه‌ای بود که به این انتظار افزایشی دامن زد. مجموعا تمام این عوامل دست به دست هم داد تا در روز چهارشنبه معامله‌گران غیررسمی تمایلی به فروش ارز نداشته باشند و خود را در موقعیت خریدار قرار دهند. در این شرایط تنها عرضه‌کنندگان ارز بازیگران بازارساز رسمی بودند و عرضه آنها از اواسط روز موجب شد که کمی از افزایش ابتدای روز جبران شود. با افزایش دلاردر آخرین روز از اولین ماه تابستان، سکه تمام بهار آزادی دربرابر سقوط طلای جهانی به زیر ۱۱۰۰ دلار تا حدی مقاومت کرد.
این کالای گرانبها بی‌توجه به کاهش اونس، تنها ۳ هزار تومان کاهش یافت و به قیمت ۸۶۶ هزار تومان رسید. با توجه به پایان تیرماه، «دنیای اقتصاد» در روزهای آتی گزارش مبسوطی از تحولات دو بازار ارز و سکه در اولین ماه تابستان خواهد داشت. روز چهارشنبه قیمت دلار از ۴ عامل افزایشی تاثیر گرفت تا دومین افزایش متوالی خود را ثبت کند و چنان‌که اشاره شد با ۱۰ تومان رشد به قیمت ۳۲۶۵ تومان برسد. افزایش خریدهای ارزی در آخر وقت سه‌شنبه، افزایش اختلاف نرخ آتی دلار نسبت به نرخ نقدی، انتقال ارز به بازارکشور همسایه و کاهش حجم ارز بازار، ۴ عاملی بودند که به رشد دلارکمک کردند. به گفته فعالان، معاملات ابتدای روز چهارشنبه تحت‌تاثیر خریدهای ارزی معامله‌گران غیررسمی در انتهای روز سه‌شنبه قرار داشت. به اعتقاد آنان بالا رفتن تقاضا در آخر وقت چهارمین روز هفته، انتظار معامله‌گران برای افزایش بیشتر را بالا برد.
به‌عبارت دیگر ولع خرید سه‌شنبه شب برای معامله‌گران دیگر چون علامتی از احتمال افزایش بیشتر نرخ ارز عمل کرد، عاملی که موجب ادامه تقاضا در صبح روز بعد شد. به‌نظر می‌رسد بخشی دیگر از افزایش تقاضا در انتهای دو روز گذشته ناشی از تصور معامله‌گران از پایین بودن سطح قیمت‌های فعلی و انتظار آنان برای افزایش بیشتر قیمت است. این انتظار در حالی وجود دارد که این معامله‌گران بعضا در محاسبات خود اشتباه می‌کنند و با ضررهای هنگفتی مواجه می‌شوند؛ البته انتظار افزایشی آنها بالاتر از ۱۰ تا ۲۰ تومان نیست، علامت دوم افزایشی از سوی معامله‌گران فردایی داده شد. از اواسط روز چهارشنبه فاصله نرخ آتی دلار روز شنبه با نرخ فروش نقدی لحظه‌ای زیاد شد تا انتظار افزایشی بیش از ابتدای صبح شود. به این دو عامل که انتظار افزایشی بازار را افزایش داد، بالا بودن نرخ دلار در منطقه سلیمانیه عراق نسبت به بازار داخلی را نیز اضافه کنید. علامت آخر موجب شد که معامله‌گران غیررسمی تصور کنند که زمینه برای افزایش بیشتر با افزایش تقاضا از منطقه سلیمانیه برای خرید ارز ارزان‌تر از بازار داخلی فراهم شده است
تغییر زمین بازی در اقتصاد
دنیای اقتصاد: واکنش‌های اقتصادی به توافق هسته‌ای پس از جلسه شورای امنیت و تصویب پیش‌نویس قطعنامه در جهت لغو تحریم‌های گذشته ایران، افزایش یافته است و همچنان گمانه‌زنی‌ها از روند تحولات پیش‌رو ادامه دارد. وال‌استریت ژورنال در گزارشی با تاکید بر حوزه‌های انرژی، صنعت هوایی، خودروسازی و کالاهای مصرفی به‌عنوان صنایع کلیدی در توافق هسته‌ای که می‌تواند زمین بازی را در اقتصاد ایران تغییر دهند، از آمادگی اپل، بوئینگ، توتال، انی، مک‌دونالد، رنو و پژو برای حضور در ایران خبر می‌دهد. خبرگزاری رویترز نیز در گزارشی به آژانس اعتبارسنجی انگلیس به‌منظور ارزیابی ریسک تجاری ایران اشاره می‌کند و در ادامه علاقه دویچه بانک برای ازسرگیری فعالیت‌های بانکی خود با بانک‌های ایرانی در صورت پایبندی ایران به تعهداتش را اعلام می‌کند. بلومبرگ در گزارشی دیگر به ارتباطات مالی بین بانکی در جهان و ابراز استقبال این نهاد مالی از ارتباط مجدد بانک‌های ایرانی با سوئیفت پرداخته است و از قول رئیس اسبق سوئیفت می‌گوید: «این نهاد نباید به‌عنوان یک ابزار سیاسی مورد استفاده قرار بگیرد.» نمایندگان سوئیفت به مقامات وزارت خزانه‌داری آمریکا گفته‌اند بانک‌های ایرانی برای دسترسی به سوئیفت باید تقاضای مجدد ارائه کنند و در ضمن این بانک‌ها باید نرم‌افزار و سخت‌افزار خود را برای اطمینان از استانداردهای امنیتی به‌روزرسانی کنند.
در تحلیل استراتژی برندهای بین‌المللی در بازار ایران تشریح شد
تغییر زمین بازی در صنایع کلیدی
باشگاه اقتصاددانان:خبرها حاکی از واکنش‌های تجاری به توافق تاریخی ایران و قدرت‌های جهانی است. وال استریت ژورنال در گزارشی به آمادگی حضور اپل، بوئینگ،توتال، انی و مک‌دونالد در ایران اشاره می‌کند و خبرگزاری رویترز در گزارشی در رابطه با کمک آژانس اعتبارسنجی انگلیسی که در زمینه تجارت فعالیت می‌کند، قصد دارد شرایط ایران را مورد بررسی قرار دهد. همچنین در گزارشی دیگر بلومبرگ به ارتباطات مالی بین بانکی جهان و روند پیوستن بانک‌های ایرانی به سیستم جهانی اشاره می‌کند.
در گزارش وال‌استریت‌ژورنال آمده است: با حصول توافق هسته‌ای در سه‌شنبه هفته گذشته راه برای سرمایه‌گذاری‌های جدید خارجی در زمینه‌های نفت ایران باز شده است. بازار مصرف ایران، بزرگ و جوان در حال بازگشایی به روی شرکت‌های آمریکایی و اروپایی است و این معامله می‌تواند بازی برای تعدادی از صنایع کلیدی ایران را تغییر دهد. این روزنامه در ادامه با دسته‌بندی صنایع ایران پیش‌بینی می‌کند راه برای ورود برخی شرکت‌ها در ایران هموار شود.
حوزه انرژی: پس از سال‌ها فرسودگی، تکنولوژی استخراج نفت ایران بهبود می‌یابد و شرکت‌هایی مانند «انی» و «توتال» که پیش از این در ایران فعالیت داشتند برای فعالیت مجدد ابراز علاقه کرده‌اند. شرکت «اکسون موبیل» نیز چراغ سبز نشان داده است.
صنعت هوایی: ماه گذشته وزیر راه ایران گفته است که قصد جایگزینی ۴۰۰ هواپیمای مسافربری پیشرفته را دارد. این فرآیند ۱۰ سال زمان می‌برد و پیش‌بینی می‌شود «بوئینگ» و «ایرباس» در اولویت قرار داشته باشند، ارزش چنین قراردادی ۲۰ میلیارد دلار خواهد بود.
کالاهای مصرفی: این قرارداد در نهایت میلیاردها پول نقد ایران را که در حساب‌های بانکی خارجی قفل شده است آزاد می‌کند. برخی از شرکت‌های تولید‌کننده کالاهای مصرفی مانند اپل، اولین حضور خود را در بازار ایران تجربه خواهند کرد.
خودرو: رنو و پژو مذاکرات با شرکای ایرانی را دوباره شروع کرده‌اند. اما ایرانی‌ها خودروهای آمریکایی پیش از انقلاب ۱۹۷۹ را دوست داشتند و خودروسازان ایالات‌متحده می‌توانند یک بازار جدید پیدا کنند.
فرم درخواست راه‌اندازی شعبه مک‌دونالد
سایت رسمی مک‌دونالد در یک اطلاعیه رسمی درخواست پذیرش نمایندگی در تهران داد. روز یکشنبه سایت رسمی کمپانی مک‌دونالد برای پذیرش نمایندگی در ایران اعلام آمادگی کرد. کمپانی مک‌دونالد به‌عنوان بزرگ‌ترین رستوران زنجیره‌ای جهان با بیش از ۳۵ هزار شعبه در ۱۱۹ کشور جهان، بعد از اعلام توافق هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵، درخواست راه‌اندازی نمایندگی در ایران را رسما صادر کرده است. روزنامه تایم در مقاله‌ای این را به معنای آمادگی این شرکت برای افتتاح شعب در تهران دانسته و می‌نویسد: صحبت مقامات رسمی این است که این رستوران برنامه مدونی برای افتتاح شعبه‌ای در ایران ندارد اما این رستوران در وب سایت خود فرم درخواستی را قرار داده است تا در صورت اجرای تعهدات ایران، کسانی که علاقه‌مند به گرفتن شعبه مک دونالد باشند بتوانند فعالیت خود را آغاز کنند. سبد محصولات این کمپانی آمریکایی شامل اغذیه فوری مانند همبرگر، چیزبرگر، مرغ، سیب زمینی سرخ کرده، صبحانه، نوشابه‌ها و دسرها می‌شود.این اقدام ظاهرا با تکیه بر پایان یافتن تحریم‌ها و امکان انجام راحت‌‌تراکنش‌‌های مالی با ایران صورت گرفته و فرصت خوبی برای سرمایه‌گذاران خارجی به ارمغان آورده است.
البته گفته شده که تکمیل فرم هیچگونه تضمینی ایجاد نمی‌کند اما می‌تواند راهی برای تماس‌های آینده باشد.خبرگزاری رویترز، ضمن اشاره به اینکه نشانه‌های اولیه‌ای از گشایش مالی در امور ایران مشاهده می‌شود، افزود: در یکی از نخستین گام‌ها برای عادی‌سازی روابط تجاری بین ایران و انگلیس، آژانس اعتبارسنجی این کشور در زمینه صادرات روز پنج‌شنبه به رویترز اعلام کرد که این آژانس قصد دارد اعتبار ایران را مورد بررسی قرار دهد.از سوی دیگر، دویچه بانک، بزرگ‌ترین بانک آلمانی از لحاظ دارایی اعلام کرده که تنها زمانی که تحریم‌ها برداشته شوند، فعالیت در ایران مورد توجه قرار خواهد گرفت.این بانک آلمانی در بیانیه‌ای اعلام کرد: «دویچه بانک به تمام تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران پایبند خواهد بود. بانک به دقت اجرای توافق هسته‌ای و تحریم‌های مرتبط را زیر نظر می‌گیرد و اگر تحریم‌ها در حوزه‌های مرتبط با فعالیت این بانک برداشته شود، در موضع خود تجدیدنظر خواهد کرد.»
کومرز بانک که دومین بانک بزرگ آلمان است از اظهار نظر در این باره خودداری کرده است. در ماه مارس، کومرزبانک توافق کرد که ۴۵/ ۱ میلیارد دلار برای مصالحه به مقامات آمریکایی پرداخت کند. این بانک جزو آن دسته از بانک‌های اروپایی است که اعلام کرده، مبالغی را از طریق سیستم مالی آمریکا به کشورهایی نظیر ایران و سودان انتقال داده است.یکی از مدیران یک بانک بزرگ مستقر در خارج از خاک آمریکا گفت: «بانک‌های جهانی به سوی ایران زمانی سرازیر می‌شوند که مقررات مربوط به فعالیت‌های بانکی از سوی آمریکا به‌طور آشکار روشن شود.»
سوئیفت یک سلاح سیاسی نیست
از سوی دیگر بلومبرگ در گزارشی به توافق ایران با ۶ قدرت جهان پرداخت و درخصوص پایان یافتن تحریم‌های بین‌المللی ایران نوشت که ایران به چند ماه زمان نیاز دارد تا به سیستم بانکی جهانی بپیوندد. در ادامه این گزارش به این موضوع اشاره می‌کند که در میان تحریم‌های مذکور ممنوعیت سه ساله‌ای وجود دارد که جامعه ارتباطات مالی بین بانکی جهانی (سوئیفت) را وادار کرده است تا دسترسی بیش از ۱۲ بانک بزرگ ایرانی به سیستم ارتباطی‌اش را که از سوی ۱۰ هزار و ۵۰۰ موسسه برای نقل‌وانتقال پول استفاده می‌شود، قطع کند. این مساله باعث شد تا مشتریان آنها برای ارسال یا دریافت پول به خارج از کشور با مشکل مواجه کند و به تجارت و سرمایه‌گذاری این کشور آسیب بزند و مانع‌تراکنش‌های نقل‌وانتقال مالی شود. یک وکیل ایرانی مقیم پاریس که به تحلیل تحریم‌ها برای شرکت‌های فرانسوی بزرگی که مایل به بازگشت به ایران هستند پرداخته است، در این خصوص می‌گوید: «برای ایران، دسترسی به سوئیفت یک مساله اساسی است. نقل‌وانتقال پول به ایران یا خارج از آن با توجه به ممنوعیت سوئیفت عملا غیرممکن بود. اکنون پرسشی که مشتریان مطرح می‌کنند این است که آیا آنها می‌توانند به ایران پول ارسال کنند یا از آنجا پول دریافت کنند؟»
پاسخ به این پرسش‌ها اندکی زمان خواهد برد زیرا لغو تحریم‌ها تا زمانی که سازمان بین‌المللی انرژی اتمی تایید نکند که ایران به تعهداتش عمل کرده است، آغاز نخواهد شد و به گفته ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا این فرآیند ممکن است ۶ ماه طول بکشد.
در ادامه این گزارش به سوئیفت که یک تعاونی مستقل در بلژیک است، اشاره می‌کند و می‌افزاید که در سال ۲۰۱۲ برای عمل به مقررات تحریم‌های اتحادیه اروپا، دسترسی بانک‌های ایرانی از جمله بانک مرکزی را به خدماتش قطع کرد و به این‌ترتیب ایران نخستین کشوری شد که به دلیل تحریم‌ها از دسترسی به سیستم ارتباطات مالی سوئیفت محروم شد. این امر سبب شد همکاری شرکت‌ها یا بانک‌های ایرانی که مستقیما تحت تحریم‌ها قرار نگرفته بودند با شرکت‌های خارجی دشوار شود زیرا بسیاری از بانک‌های خارجی به دلیل نگرانی از لغو مقررات تحریم‌های آمریکا مایل به همکاری با آنها نبودند. گسترش تحریم‌های اروپایی علیه ایران در سال ۲۰۱۲ که شامل وادار کردن سوئیفت به قطع دسترسی بانک‌های ایرانی به خدماتش بود به اهداف کشورهای اروپایی کمک کرد، به‌طوری که طبق آمار یورواستات، واردات اتحادیه اروپا از ایران از بیش از ۱۷ میلیارد یورو در سال ۲۰۱۱ به ۱٫۲ میلیارد یورو در سال ۲۰۱۴ کاهش یافت. آمار یورو استات همچنین نشان می‌دهد صادرات به ایران هم حدود ۴۰ درصد کاهش یافت و به ۴/ ۶ میلیارد یورو رسید.
سوئیفت یک ابزار بی‌طرف است و تنها برای عمل به مقررات اتحادیه اروپا دسترسی بانک‌های ایرانی به خدماتش را قطع کرده است. لئونارد شرانک، مدیرعامل سابق سوئیفت در این خصوص می‌گوید: «من از سوئیفت به‌عنوان یک سلاح سیاسی استفاده نمی‌کنم.» قبل از ورود مجدد بانک‌های ایرانی به این سیستم، فدریکا موگرینی، نماینده عالی امور خارجی اتحادیه اروپا باید تغییر تحریم‌ها را پیشنهاد کند. شورای اتحادیه اروپا که نماینده دولت‌های این بلوک است سپس برای بازبینی این تحریم‌ها موافقت خواهد کرد و لغو تحریم‌ها تنها زمانی به اجرا در خواهد آمد که در مجله رسمی اتحادیه اروپا منتشر شود. این فرآیند ممکن است چند روز یا چند هفته یا ماه‌ها طول بکشد که به تمایل سیاسی کشورهای اتحادیه اروپا بستگی دارد. نمایندگان سوئیفت به مقامات وزارت خزانه‌داری آمریکا گفته‌اند بانک‌های ایرانی برای دسترسی به سوئیفت باید تقاضای مجدد دهند و در ضمن این بانک‌ها باید نرم‌افزار و سخت‌افزار خود را برای اطمینان از اینکه به استانداردهای امنیتی سوئیفت عمل می‌کنند به‌روزرسانی کنند. براساس این گزارش، روند پذیرش سوئیفت برای کاربران جدید ساده نیست و شامل تاییدیه اسناد مالی، جمع‌آوری اطلاعات از مقامات محلی و پر کردن اسناد درخواست دیجیتالی است.
بازارها غافلگیر شدند؟
دنیای اقتصاد : روز گذشته، بازارهای داخلی و برخی بازارهای خارجی برخلاف انتظار عمومی عمل کردند و این روند باعث شد که برخی تصور کنند حرکت بازارها غافلگیرانه بوده است. این تصور عمومی در حالی به‌وجود آمد که اکثر کارشناسان چنین توقعی را متناسب با واقعیت علمی و عملی اقتصاد ایران نمی‌دانستند، اما بازیگران بازارها و دنبال‌کنندگان آن انتظار داشتند مسیر قبل از اعلام توافق را با شتاب بیشتر دنبال کنند. وقتی چنین انتظاری محقق نشد، جو عمومی تصور کرد بازارها از خبر توافق هسته‌ای تاثیر لازم را نگرفته است. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که تصور غافلگیری بازارها در دو سطح «عوامل مشترک» و «عوامل اختصاصی» قابل‌توضیح است. عوامل مشترک در این بازارها ریشه در تخلیه بخشی از آثار مثبت خبر در هفته منتهی به ۲۳ تیر دارد. رشد شاخص در روز قبل از ۲۳ تیر و نزول قیمت دلار نمونه مشهود چنین استدلالی است و عوامل اختصاصی نیز به ذهنیت متفاوت دو بازار نسبت به متن توافق بازمی‌گردد.
حرکت صعودی در بازار و ریزش شاخص در بورس با غافلگیری انتظارات عمومی دنبال‌کنندگان تحولات این دو بازار روبه‌رو شد. هرچند که پیش از این رویکردهای کارشناسی بر این موضوع تاکید داشت که چنین رفتارهایی از سوی بازارها غافلگیری به حساب نمی‌آید در حالی که بخش زیادی از فعالان اقتصادی منتظر کاهش قیمت ارز از یکسو و تداوم رشد شاخص از سوی دیگر بودند، هر دو بازار خلاف انتظار عمل کردند.
روز گذشته، شاخص بورس معادل ۸۸ صدم درصد کاهش یافت و به ۷/ ۶۸ هزار واحد رسید و قیمت آزاد دلار نیز با ۶۵ تومان افزایش نسبت به روز قبل از آن، ۳۲۸۰ تومان معامله شد. کارشناسان دلایل مختلفی را برای توجیه رفتار بازارها ارائه کردند که می‌توان این دلایل را به دو دسته «عوامل مشترک» و «عوامل غیر‌مشترک» (مخصوص هر بازار) طبقه‌بندی کرد.
عوامل مشترک
برخی کارشناسان معتقدند فعل و انفعالات بازارها مدت‌ها قبل از «تایید خبر توافق» باعث شد که اثرگذاری خبر در روز آخر، شدت خود را از دست بدهد. بر این اساس، قیمت ارز طی دو هفته گذشته از بیشترین مقدار خود؛ یعنی ۳۳۵۰ تومان کاهش ۱۰۰ تومانی را تجربه کرده بود، از سوی دیگر، برخی دیگر از کارشناسان نیز معتقدند نرخ ارز بازار آزاد کشش کاهش را ندارد و این قیمت دلار در کف قرار دارد. در بازار سهام نیز، قبل از تایید خبر توافق میزان شاخص کل طی دو هفته گذشته از معادل حدود ۶۴ هزار واحد به ۶۹ هزار واحد رسیده بود و رشد قابل‌توجهی کسب کرده بود؛ بنابراین روندهای مثبت گذشته، مانند ضربه گیر عمل کرده و باعث شده بود که حرکت بازارها در دو روز گذشته، هم جهت با اخبار نباشد.چنین رفتاری را در بازار جهانی نفت نیز می‌توان تعقیب کرد؛ زیرا این بازار نیز در روزهایی که اخبار مثبتی از مذاکرات به بیرون درز کرد روند کاهشی داشت، اما یک روز پس از اعلام خبر توافق یک و نیم دلار افزایش قیمت را تجربه کرد. عامل دوم خلاف انتظار بازارهای داخلی را می‌توان در وقفه زمانی تا عملی شدن لغو تحریم‌ها عنوان کرد. براساس گزارش‌ها، تا عملی شدن لغو تحریم‌های اقتصادی، مالی و بانکی گام‌هایی باقی مانده که این موضوع می‌تواند بر واکنش آنی بازارها به خبر توافق اثر داشته باشد.
عامل اختصاصی در بازار ارز
اما به جز عوامل مشترک، مواردی نیز وجود دارد که در تغییر رفتار هر یک از شاخص‌ها اثر گذاشته است.عامل اصلی تغییرات در بازار ارز طی دو روز گذشته را می‌توان به «جهت دهی نوسان‌گیران بزرگ» نسبت داد. برخی از نوسان‌گیران با ایجاد تقاضای کاذب، حرکت تعادلی بازار را به هم زده و برای جبران ضررهای گذشته خود، شاخص بازارها را تحت‌تاثیر خود قرار دادند.
به‌طور خاص در بازار ارز و طلا مشاهده‌ها حاکی از آن بود که در هفته‌های گذشته، نوسان‌گیران کوچک در بازار فعالیت می‌کردند و نوسان‌گیران بزرگ تنها بازار را رصد می‌کردند، اما با اعلام خبر توافق، نوسان‌گیران بزرگ نیز وارد بازار شدند و جهت حرکت بازار را به نفع خود تغییر دادند. اظهارنظرهای مقامات بانک مرکزی نیز این رفتار را تایید می‌کرد.روز گذشته صمد کریمی، مدیر صادرات بانک مرکزی، در خصوص نوسانات دو روز اخیر گفت: «براي آنکه آثار واقعي توافق هسته‌ای بر متغيرهاي اقتصادي و بازارهاي عمده قابل‌مشاهده باشد، نياز به زمان است.در حقيقت، اين توافق بر متغيرهاي بنيادين، الگوهاي توليدي و روابط تجاري که متغيرهاي بلندمدت تعيين کننده نرخ ارز در اقتصاد هستند، آثاري دارد که به لحاظ ساختاري بودن این متغيرها، طي ماه‌هاي آتي و به‌تدريج قابل‌ارزيابي و مشاهده خواهد بود.»
این مقام مسوول با ذکر این نکته نتیجه‌گیری کرد که رفتار نرخ ارز در دو روز گذشته عمدتا ناشي از رفتارهاي هيجاني برخي از فعالان اقتصادي است که در راستاي اخبار انتشار يافته، انتظارات شکل گرفته از ماه‌ها قبل و به اميد کسب منفعت‌هاي سفته‌بازانه، مبادلات کوتاه‌مدتي را در بازار ارز شکل مي‌دهند و موجب نوسانات نرخ ارز مي‌شوند.به اعتقاد کریمی، در روزهای آینده از میزان نوسان بازار کاسته می‌شود و عمده تحولات دو روز اخير در بازار ارز و حتي طلا، ناشي از تصورات و انتظارات خاص برخي از عاملان اقتصادي است که به دليل عدم حمايت از سوي متغيرهاي بنيادين اقتصاد، در ميان مدت پايدار نخواهد بود. او در خصوص واکنش بانک مرکزی به این رفتار توضیح داد: «بانک مرکزي حامي مکانيزم طبيعي بازار ارز و اقتضائات اقتصاد کلان است و اين نوسانات را نيز جزئي از رفتار طبيعي بازار براي تخليه هيجانات ناشي از اخبار هسته‌اي مي‌داند. زمينه براي تداوم فعاليت‌هاي سفته‌بازانه در اين بازار فراهم نيست و با فروکش کردن اين هيجانات، بازار ارز خيلي زود به مسير پايدار و تعادلی خود بازخواهد گشت.»
دلیل تغییر جهت شاخص بورس
در حوزه بورس نیز کارشناسان رفتار سهامداران را تابع دو متغیر «ریسک» و «بازده» عنوان می‌کنند. در هفته‌های اخیر اخبار مثبت از مذاکرات و رفع تحریم‌ها به ریسک‌های سیستماتیک بازار اثر گذاشت.این فضا موجب شد انتظار بازدهی در بازار به رقمی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد برسد.بررسی‌ها نشان می‌دهد بازار از ۲۳ خرداد تا ۲۳ تیر ۱۰ درصد رشد داشته است. بخش زیادی از این رشد مرهون کاهش ریسک شرکت‌های بوده است که گفته می‌شد از فهرست تحریم‌ها خارج می‌شوند. پس از آنکه شاخص بورس به ایستگاه ۱۰ درصد در بازدهی رسید اکثر فعالان حرکت به سوی جلو را پیش‌بینی می‌کردند؛ اما این روند ادامه نیافت. بخشی از دلیل این گسست در رشد شاخص را باید در همان گروهی دانست که با کاهش ریسک بر بازدهی بازار افزودند.
«وجود وقفه زمانی تا عملیاتی شدن رفع تحریم‌ها» از دلایل بازگشت ریسک به بازار بوده است. بر این اساس، گروه‌هایی که ارزششان در بازار سهام با احتمال لغو بلافاصله تحریم روند صعودی به خود گرفته بود، با انتشار خبر مذکور، روند صعودی در آن متوقف شد.» از سوی دیگر در روز گذشته علائم موثر در جهت شاخص بورس از کانال بازده مشاهده شد. بر این اساس سود تقسیم شده میان سهامداران در برخی از صنایع بزرگ شده، بسیار کمتر از پیش‌بینی‌ها بود و این عامل باعث شد که برخی از سهامداران، ترجیح دهند که در مجمع حضور نیابند و سهام خود را عرضه کنند. این ذهنیت بر میزان عرضه بورس افزود و خود عاملی در کاهش شاخص بود. اما در کنار موارد مذکور، یک روند دیگر نیز در حرکت بازار بورس، موثر بوده است. در حال حاضر یکی از مشکلات حقوقی‌ها به دلیل «سختی تامین مالی از بانک‌ها و فروش نرفتن یکسری دارایی‌های ملکی» تامین نقدینگی است. این چالش باعث شده بود سیکلی در بازار شکل بگیرد که صحنه‌گردان آن حقوقی‌ها بودند.شرکت‌ها در شرایط رشد بازدهی به ناگاه وارد بازار می‌شدند و خالی کردن پرتفوی خود اقدام به جذب منابع می‌کردند.
تحلیلگران معتقدند در مقاطع پس از ژنو و لوزان چنین رفتاری مشهود بود و در برخی دیگر از ادوار نیز می‌توان چنین رفتاری را توضیح داد.این رفتار حقوقی‌ها که به کرات تکرار شده بود موجب شکل‌گیری ذهنیت مشابه در حقیقی‌ها شده بود و آنها پس از واقعه مثبت وین از این تاکتیک به نفع خود استفاده کردند. روز گذشته حقیقی‌ها با پیش دستی‌ها از حقوقی‌ها، سعی کردند که از رفتار آنها الگو برداری کنند، الگو برداری که باعث شد به میزان عرضه‌کنندگان روز گذشته بازار افزوده شده و به تبع آن ارزش شاخص سهام نیز افت کند.در مجموع بورس در دو روز گذشته به این شکل از کانال ریسک و بازده تحت‌تاثیر قرار گرفت تا روند مثبت خود را ادامه ندهد. هرچند که برخی معتقدند آنچه دیروز رخ داد پس از تعطیلات قابل‌دوام نیست و بازارها از حالت هیجانی فاصله خواهد گرفت.